اختلال شخصیت پارانویید (Paranoid personality disorder)

مشخصه بیماران مبتلا به اختلال شخصیت بدگمان، شکاکیت و بی اعتمادی دیرپا به همه افراد است. مسئولیت این احساسات از نظر آن‌ها نه به عهده خود آنها، که بر دوش دیگران است. این بیماران اغلب متخاصم، تحریک پذیر و خشمگین‌اند. افراد متعصب و جزم اندیش، کسانی که مدارکی دال بر تخلف دیگران از قانون جمع می‌کنند، افرادی که به همسر خود سوءظن دارند، و اشخاص بدعنقی که اهل دعوا اند، اغلب دچار اختلال شخصیت پارانویید هستند.

اختلال شخصیت پارانویید در بستگان تنی بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی شایع تر از گروه های شاهد است. همبستگی دو اختلال شخصیت پارانویید و اسکیزویید با اسکیزوفرنی، کمتر است.

میزان شیوع اختلال شخصیت پارانویید 0.5تا 2.5 درصد از جمعیت عمومی است. این گونه بیماران تقریباً هیچ وقت خودشان به جستجوی درمان برنمی آیند و اگر هم صاحب کار یا همسرشان آن‌ها را برای درمان ارجاع کند، اغلب می‌توانند رنجیدگی خود را پنهان کنند. در بستگان بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی، میزان بروز اختلال شخصیت پارانویید بیشتر از افراد گروه شاهد است. این اختلال در مردان شایع تر از زنهاست و به نظر نمی‌رسد الگویی خانوادگی داشته باشد. میزان بروز آن در همجنس‌گراها، برخلاف آنچه قبلاً پنداشته می‌شد، بیشتر از معمول نیست ولی اعتقاد بر این است که در گروه‌های اقلیت، مهاجران، سالمندان و ناشنوایان بیشتر از جمعیت عمومی است.

هیچ گونه مطالعه درازمدت کامل و منسجمی در مورد اختلال شخصیت پارانویید صورت نگرفته‌ است. اختلال شخصیت پارانویید در برخی از بیماران، مادام‌العمر و در برخی دیگر مقدمه اسکیزوفرنی است. برخی دیگر نیز با پخته شدنشان یا با کاهش فشارهای روانیشان، صفات بدگمانه خود را وارونه سازی می‌کنند و به این ترتیب به افرادی بدل می‌شوند که توجهی درخور به اخلاقیات و نوع دوستی از خود نشان می‌دهند. اما بیماران دچار اختلال شخصیت پارانویید در مجموع تا آخر عمر در کار و زندگی با دیگران مشکلاتی خواهند داشت. مشکلات شغلی و زناشویی هم در این بیماران شایع است.

اختلال شخصیت خودشیفته
بخوانید
  • اختلال افسردگی اساسی
  • اختلالات سوء مصرف مواد
  • اختلال ترس از مکان های باز
  • اختلال وسواس فکری-عملی
  • اختلال طیف اسکیزوفرنی
  • اختلال شخصیت دوری گزین
  • اختلال شخصیت اسکیزوئید
  • اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
  • اختلال شخصیت خودشیفته
  • اختلال شخصیت مرزی

درمان انتخابی، روان درمانی است. درمانگر در تمام برخوردهایی که با این گونه بیماران دارد، باید کاملاً صریح و روراست باشد. اگر به دلیل تناقض یا اشتباهی مثلاً دیر کردن در جلسه رواندرمانی قصوری متوجه درمانگر شد، بهتر است صادقانه عذرخواهی کند، نه که در دفاع از خود به توجیه بپردازد.

درمانگر باید همواره به خاطر داشته باشد که اعتماد و تحمل روابط صمیمانه برای بیماران مبتلا به این اختلال مشکل است. لذا در روان درمانی فردی، درمانگر باید رفتاری جدی در پیش بگیرد و زیادی با بیمار گرم نگیرد. اگر بالینگر به خاطر اشتیاق مفرطی که خود دارد، از تفسیر به ویژه در مورد احساس وابستگی شدید بیمار، مسائل جنسیش و آرزویش برای داشتن روابط صمیمانه بیش از حد استفاده کند، بی اعتمادی او را به نحو چشمگیری افزایش خواهد داد.

بیماران پارانویید معمولاً درگروه درمانی خوب عمل نمی‌کنند، با این حال روان درمانی گروهی برای ارتقای مهارت های اجتماعی و کاهش شکاکیت آن‌ها از طریق ایفای نقش می‌تواند مفید باشد. بسیاری از این بیماران رفتاردرمانی را هم که برای پرورش مهارت های اجتماعی به کار می‌رود، ممکن است مزاحم و مداخله گر بیابند و تحمل نکنند. گاه رفتار بیماران مبتلا به اختلال شخصیت پارانویید به قدری خطرناک و تهدیدکننده است که لازم می‌شود درمانگر آن را مهار کند یا محدودیت هایی برایش وضع کند.

فیلم زینا (Zina)
بخوانید

با تهمت زدن های هذیانی بیمار باید واقع بینانه، اما آرام و به نحوی غیر تحقیر آمیز برخورد کرد. درمانگر هیچ وقت نباید کاری کند که بیمار خیال کند او می‌خواهد بر وی مسلط شود، مگر آنکه هر دو طرف بر سر آن به توافق رسیده باشند و قادر به انجام آن باشند. برای مقابله با سراسیمگی و اضطراب این بیماران، دارودرمانی مفید است. در اکثر موارد داروی ضداضطرابی مثل دیازپام کافی است. اما گاه از داروی ضدّ روانپریشی مثل هالوپریدول به مقدار کم و به مدتی کوتاه استفاده شود تا سراسیمگی شدید یا افکار نیمه هذیانی آن‌ها قابل تدبیر باشد. معمولا در درمان دارویی موفقیت چمشگیری مشاهده نشده است.

به زودی

به زودی

به زودی

مددکار اجتماعی به ملاقات مردی 85 ساله در یک مرکز سالمندان رفت. نیاز های او و همسر علیلش را ارزیابی کرد. به ظاهر او سالم به نظر می رسید و مشکلی در تفکر و حافظه ی او به چشم نمی خورد. از همسر خود مراقبت می کرد. او با میلی درخواست کمک کرده بود چون وضعیت همسرش وخیم شده بود. توانای او برای ادامه مراقبت از همسرش کم شده بود. از او و دخترش شرح حالی تهیه کردند. او ادعا می کرد که هیچ مشکل روانی نداشته و با تفکر منطقی مسائل خود را حل می کرد. در کار به عنوان مشاور و بازرگان تا اندازه ای موفق بود. تنها شخص مورد اعتماد او همسرش بود. از افشای اطلاعات خود به دیگران پرهیز می کرد. معتقد بود که دیگران ممکن است با دانستن یک سری اطلاعات از او دزدی کنند.

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال (Schizotypal personality disorder)
بخوانید

پیشنهاد های صمیمانه دیگران را رد و می کرد و در مورد انگیزه های آن ها تردید داشت. در اکثر موقعیت های زندگی خود بدگمانی افراطی داشت که تقریبا ویژگی های هذیانی پیدا می کرد. در ساعت های بیداری خود را درگیر کار سودمندی می کرد. در سال های بازنشستگی ادعا می کرد که هیچ گاه فرصت تفریح نداشته است. ساعت های زیادی را صرف بازبینی سرمایه گذاری های خود در بورس اوقات بهادار می کرد. چند بار کارگزار اوراق بهدار خود را عوض کرده بود، گمان می کرد که در صورت حساب های مالی خطاهایی جزئی به علت تلاش کارگزار برای پنهان کردن معاملات جعلی است.

گردآوری شده توسط گروه آموزشی فکربنیان

استفاده از مطالب فکربنیان صرفاً با ذکر منبع (WWW.FEKRBONYAN.COM) بلامانع است.

Telegram
Instagram
YouTube

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.